W jakich warunkach terenowych stosuje się przepompownie?

Przepompownie ścieków kojarzą się na ogół z dużymi systemami kanalizacyjnymi, które są rozmieszczone na rozległym terenie lub w okolicy, gdzie budynki i elementy infrastruktury ściekowej są położone na różnej wysokości. W niektórych przypadkach przepompownia ścieków będzie jednak musiała zostać wybudowana także wówczas, gdy inwestor chce zainstalować przydomową oczyszczalnię ścieków.

Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków?

Każdy budynek mieszkalny czy użytkowy przeznaczony do stałego pobytu ludzi powinien być wyposażony w system umożliwiający pozbywanie się ścieków. Na terenach, na których jest zbudowana sieć kanalizacyjna, problem ten można rozwiązać, wykonując odpowiednie przyłącze, jednak tam, gdzie nie ma takiej możliwości, właściciel nieruchomości będzie zmuszony do budowy specjalnego zbiornika pozwalającego na gromadzenie i utylizowanie ścieków. Dostępnymi opcjami jest wykonanie szamba szczelnego, które będzie okresowo opróżniane przez zamawiany wóz asenizacyjny lub zdecydowanie się na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków. W tym przypadku istnieją trzy możliwości: tzw. szambo ekologiczne, oczyszczalnia biologiczna albo oczyszczalnia biologiczno-chemiczna. Wszystkie one łączą się, z tym że pozostała po całym procesie woda musi zostać właściwie zagospodarowana – wyjaśnia przedstawiciel firmy Bio Eden, specjalizującej się w dostawie i montażu przydomowych oczyszczalni ścieków.

Zasady działania przydomowych oczyszczalni ścieków są podobne. Nieczystości są gromadzone w specjalnym zbiorniku, w którym poddaje się je kolejnym etapom obróbki aż do uzyskania wody, która, w zależności od warunków, będzie mogła być odprowadzona do wód powierzchniowych albo do gruntu, gdzie ulegnie dalszej filtracji przed przedostaniem się głębiej, aż trafi do wód gruntowych. W przypadku szamba ekologicznego zanieczyszczenia są usuwane przez rozkład w tzw. osadniku gnilnym, gdzie dochodzi do fermentacji beztlenowej oraz filtracji przez specjalne złoże albo filtr usuwający zanieczyszczenia stałe i nierozpuszczalne, a także tłuszcze. Następnie wstępnie oczyszczona woda przepływa do drenażu rozsączającego, gdzie ulega rozkładowi za sprawą bakterii oraz tlenu doprowadzanego przez specjalne kominki odpowietrzające. Przepływając przez kolejne warstwy podłoża, woda jest poddawana dalszemu oczyszczaniu, a w efekcie po dłuższym czasie przesiąka do wód gruntowych.

Nieco inaczej działają oczyszczalnie biologiczne, w których proces oczyszczania jest bardziej rozbudowany i wymaga kilku kolejnych komór i osobnych procesów rozkładu zanieczyszczeń. W pierwszej komorze ścieki są denitryfikowane, czyli poddawane oczyszczaniu beztlenowemu podobnie jak w szambie ekologicznym. Oddzielane są od nich także tłuszcze i zanieczyszczenia stałe w procesie sedymentacji, które częściowo opadają na dno, a częściowo tworzą kożuch unoszący się na powierzchni. Ścieki są następnie przekazywane do kolejnej komory, którą jest tzw. bioreaktor. W niej dochodzi do rozkładu w obecności bakterii tlenowych, analogicznie do tego, co zachodzi w drenażu szamba ekologicznego. W oczyszczalni biologicznej tlen jest jednak dostarczany w większych ilościach za sprawą sprężarki, a jednocześnie oczyszczana woda przepływa przez kształtki ze specjalnym złożem bakteryjnym, oczyszczanie jest więc bardziej efektywne. Na końcu woda jest przekazywana do trzeciej komory oczyszczalni, gdzie system zawrotu osadu wtórnego wymusza powrót cieczy zawierającej jeszcze zanieczyszczenia do komory sedymentacyjnej. W przypadku oczyszczalni biologiczno-chemicznej do ścieków wprowadzane są dodatkowo substancje chemiczne, które przyspieszają rozkład oraz działają na część substancji nieorganicznych, aktywując reakcje chemiczne przekształcające je w nieszkodliwe dla środowiska związki.

Kiedy wraz z oczyszczalnią przydomową trzeba zainstalować przepompownię ścieków?

Wspólną cechą wszystkich typów przydomowych oczyszczalni ścieków jest konieczność odprowadzenia opuszczającej jej wody albo do wód powierzchniowych, jeśli jest to możliwe, albo do gruntu. W przypadku stosowania tego drugiego rozwiązania niezbędne jest wykonanie drenażu rozsączającego, który jest systemem rur połączonych ze studzienkami napowietrzającymi, które są zakopywane pod powierzchnią gruntu. Rury tworzą ciągi, które są od siebie oddalone i najczęściej ustawione do siebie równolegle. Przez znajdujące się w nich otwory oczyszczana woda przepływa do podłoża na całej ich długości, dzięki czemu rozkłada się dość równomiernie na powierzchni zajmowanej przez instalację. W bezpośrednim sąsiedztwie rur w wykopie umieszczany jest nieco grubszy żwir, a dalej od nich drobniejszy. Elementem zabezpieczającym i stanowiącym dodatkowy filtr jest warstwa geowłókniny.

Efektywne działanie drenażu wymaga odpowiednich warunków hydrogeologicznych – poziom wód gruntowych musi znajdować się znacznie poniżej drenażu, w odległości przynajmniej 1,5 metra, a podłoże powinno wykazywać się dobrą przepuszczalnością. W sytuacji, gdy lustro wody jest dość wysoko, a grunt to np. glina czy ił budowa klasycznego drenażu będzie niemożliwa. W takiej sytuacji, żeby móc korzystać z przydomowej oczyszczalni ścieków niezbędne będzie wykonanie specjalnego nasypu, w którym znajdą się rury drenażowe. Za sprawą powstającej „górki” drenaż będzie zachowywał wymagany odstęp od wód gruntowych, a oczyszczana woda będzie mogła przepływać przez warstwę podłoża o dobrej przepuszczalności. W tym celu kopiec jest najczęściej usypywany z piasku lub pospółki, a dodatkowo przykrywany warstwą gleby rodzimej dla ochrony przed mrozem i możliwości wprowadzenia podnoszącej estetykę trawy.

Korzystanie z drenażu umieszczonego w kopcu wiąże się jednak z tym, że woda musi przedostać się z położonej niżej oczyszczalni do rur drenażowych znajdujących się na podwyższeniu. O ile w tradycyjnym drenażu rozsączającym przepływ następuje grawitacyjnie, o tylu w przypadku stosowania kopca niezbędny będzie montaż specjalnej przepompowni ścieków. Podobnie jak w przypadku systemów kanalizacyjnych położonych na terenach pagórkowatych czy bardzo rozległych, gdzie nie da się zachować prawidłowego spadku, będzie ona za pomocą odpowiedniej pompy podnosiła wstępnie oczyszczoną w przypadku szamba ekologicznego albo oczyszczoną przy oczyszczalni biologicznej wodę na właściwą wysokość. W obrębie samego drenażu woda będzie się rozpływała już grawitacyjnie.

Choć montaż przepompowni ścieków wiąże się z koniecznością wykonania dodatkowych elementów w postaci zbiornika, z którego woda będzie pobierana oraz drugiego, z którego trafi do poszczególnych ciągów drenarskich, a także samej pompy, to jednocześnie pozwala to na korzystanie z niemal bezkosztowego systemu utylizacji i pozbywania  się ścieków. Jedynymi niezbędnym czynnościami jest okresowe usuwanie osadów oraz dodawanie odpowiednich środków chemicznych przyspieszających rozkład, co jest nie tylko mniej kłopotliwe niż obsługa szamba szczelnego, ale także bardziej ekologiczne i w dłuższej perspektywie o wiele tańsze.