Czy szamba betonowe są tańsze od plastikowych?

Na pierwszy rzut oka szambo betonowe jest wyraźnie tańsze od szamba z tworzyw sztucznych. Zbiornik plastikowy o pojemności 4 m3 kosztuje średnio dwukrotnie więcej od żelbetowego. Przy szambie 12 m3 przebitka jest trzykrotna lub większa. Czy to oznacza, że szamba betonowe to optymalny wybór dla gospodarstw domowych? Tak, ale nie zawsze – wszystko zależy od tego, jakie cechy zbiornika bezodpływowego traktujesz priorytetowo.

Przedstawimy argumenty za stosowaniem szamb betonowych i ekologicznych szamb plastikowych. Pokażemy, jak ich cechy przekładają się na koszty – te widoczne i ukryte, doraźne i długookresowe.

Zebrane koszty budowy i eksploatacji szamba żelbetowego 

Koszt zakupu szamba betonowego jest zaledwie początkiem wydatków. Następna pozycja w budżecie to montaż. Nawet osoby obeznane z pracami budowlanymi nie są w stanie przeprowadzić go samodzielnie: kilkutonowy zbiornik wymaga użycia ciężkiego sprzętu i zatrudnienia fachowców. Duża masa jest korzystna w miejscach, w których lustro wód gruntowych znajduje się tuż pod powierzchnią ziemi: szamba betonowe zachowują odporność na wypieranie – nawet wtedy, gdy są tylko częściowo wypełnione.

Wszystko wydaje się przemawiać na korzyść szamba betonowego. Jedyną niedomogą zbiorników bezodpływowych ze zbrojonego betonu może być szczelność. Im dłużej trwa eksploatacja, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że zbiornik pozostaje szczelny. Raczej nie ma co liczyć na to, że 20-letnie szambo betonowe nie cieknie. Jednak do niedawna użytkownicy nie musieli się tym problemem zajmować. Jeżeli nieczystości nie pojawiły się na powierzchni gruntu lub nie zatruły studni, mało kto interesował się szczelnością zbiornika. Do wyjątków nie należały sytuacje, w których wykonawcy celowo rozszczelniali dno betonowego zbiornika.

Przez lata brakowało przepisów, które pozwalałyby organom samorządowym prowadzić kontrolę sposobu eksploatacji zbiorników na ścieki bytowe. Obecnie sytuacja zmieniła się i jest możliwy przynajmniej częściowy monitoring wpływu szamb na środowisko naturalne. Jeżeli użytkujesz zbiornik bezodpływowy (szambo), to musisz podpisać umowę z firmą asenizacyjną. Dzięki temu bardzo łatwo jest sprawdzić, ile nieczystości zostało odebranych z twojego szamba. W ten sposób da się wychwycić użytkowników, którzy chcieliby odprowadzać ścieki w sposób niezgodny z przepisami, np. do cieków wodnych czy wprost do gleby. Ponadto wystarczy porównać ilość ścieków z ilością zużytej wody, aby orientacyjnie ustalić, czy zbiornik przecieka. Nie jest to ocena dokładna, bo trudno oszacować, ile wody zostało zużyte np. do podlewania upraw. Na szczęście zmieniają się nie tylko przepisy, lecz także świadomość użytkowników: posiadacze szamb coraz częściej sami kontrolują szczelność zbiorników na nieczystości.

Jeżeli szambo przecieka, to można próbować uszczelnić je od środka lub posadowić nowy zbiornik. Żadne z tych rozwiązań nie jest tanie, a tylko drugie gwarantuje pełną skuteczność. Wymiana szamba to znaczny koszt, który trzeba uwzględnić już w momencie budowy. Gwarancja szczelności producenta nie przekracza zazwyczaj 5 lat. Oczywiście szambo betonowe może służyć znacznie dłużej. Jednak w przypadku wycieku po okresie gwarancyjnym z własnej kieszeni ponosisz wszystkie koszty naprawy. 

Szambo plastikowe zachowuje szczelność przez całe dekady 

Decydując się na szambo plastikowe, nie musisz martwić się przeciekami: mogą rozszczelnić się połączenia, ale sam zbiornik pozostanie nienaruszony przez długie dziesięciolecia. Dodatkowym atutem szamb plastikowych jest to, że można je łatwo posadowić, nawet we własnym zakresie. Szambo plastikowe 4 m³ waży zwykle niewiele ponad 100 kg. Tak lekki zbiornik jest zagrożony wypieraniem: przy wysokim poziomie wód gruntowych należy go posadowić na chudym betonie i zakotwiczyć. Oczywiście jest to dodatkowy wydatek, który podnosi wartość inwestycji.

Co ostatecznie wybrać, aby nie popełnić kosztownego błędu? Lepsze będzie szambo ze zbrojonego betonu czy z tworzywa sztucznego? Rozwiązanie podpowiada specjalista reprezentujący instalatora oczyszczalni w Małopolsce Mawex-Eco: – Ocena kosztów szamba jest zależna od perspektywy czasowej i priorytetów ustalonych przez inwestora. Jeżeli szambo ma być bezwzględnie szczelne przez bardzo długi okres eksploatacji, to należy wybrać zbiornik z tworzywa sztucznego. Jeżeli priorytetem jest cena wejścia, to lepszy będzie zbiornik betonowy. Wybór szamba ekologicznego jest szczególnie opłacalny w przypadku niewielkich zbiorników w granicach 4-6 m³. Pomimo to, że szambo ekologiczne kosztuje nawet dwukrotnie więcej od betonowego, to ciągle są to atrakcyjne kwoty.

W zamian za relatywnie niewielką dopłatę otrzymasz bezpieczeństwo i pewność, że za kilka lat nie staniesz w obliczu wymiany szamba. Jeżeli w międzyczasie do Twojej posesji doprowadzona zostanie publiczna sieć kanalizacyjna, to plastikowe szambo wykorzystasz jako zbiornik na wodę deszczową. Stare szambo betonowe raczej nie nadaje się do takiej roli. Jak łatwo zauważyć, szambo plastikowe jest nie tylko szczelne, lecz także znacznie bardziej uniwersalne od tańszego zbiornika betonowego.