Rola notariusza w obrocie nieruchomościami

Obrót nieruchomościami wymaga obecności notariusza, który jest gwarantem bezpiecznego i zgodnego z prawem przebiegu każdej transakcji. Szczególne uprawnienia notariusza nie zwalniają przedstawicieli tego zawodu z obowiązku działania zgodnie z zasadami obowiązującego prawa oraz kodeksem etycznym, który nakazuje bezstronność i przestrzeganie najwyższych standardów etycznych.

Jak obecność notariusza wpływa na bezpieczeństwo transakcji?

Obrót nieruchomościami nie uwzględnia jedynie dużych transakcji, które dokonywane są przez przedsiębiorców, ale także zakup, sprzedaż i przeniesienie własności nieruchomości w przypadku osób fizycznych. W każdym przypadku obecność notariusza jest gwarancją bezpieczeństwa i legalności transakcji oraz pozwala uniknąć wielu problemów, które mogą być związane z zatajeniem informacji oraz działaniem niezgodnym z przepisami obowiązującego prawa. W szczególności transakcje z udziałem notariusza mają na celu ochronę osób, które są nieświadome tego, jaki dokument podpisują oraz z jakimi konsekwencjami się to wiąże. Sytuacje zatajenia informacji oraz umyślnego działania na szkodę jednej ze stron, która nie jest świadoma swoich praw oraz obowiązków wiążących się z transakcją, nie należą do rzadkości, dlatego, aby transakcje na rynku nieruchomości zachowały ważność, muszą mieć formę aktu notarialnego.

- Notariusz czuwa nad bezpieczeństwem stron biorących udział w transakcjach na rynku nieruchomości, uczestnicząc w sporządzaniu umów sprzedaży, zniesienia współwłasności, darowizny oraz zamiany nieruchomości. Ze względu na to, że prawo własności jest prawem zbywalnym, musi zostać ono objęte szczególną ochroną, którą gwarantuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Trzeba wiedzieć, że notariusz jako urzędnik państwowy i osoba zaufania publicznego ma obowiązek upewnienia się, że strony rozumieją postanowienia zawieranej umowy oraz są świadome związanych z nią skutków prawnych. W sytuacjach niejednoznacznych notariusz ma nie tylko prawo, ale także obowiązek odmówić dokonania czynności notarialnej – wyjaśnia ekspert z Kancelarii Notarialnej Dorota Szuman-Krzych ze Szczecina.

Obrót nieruchomościami a zapisy umowy

Notariusz nie jest uprawniony do kwestionowania zapisów zawieranych umów, o ile są one zgodne z obowiązującym prawem. Nie oznacza to jednak, że nie może on w prawidłowy sposób czuwać nad bezpieczeństwem stron. Choć notariusz jest bezstronnym uczestnikiem transakcji, to ma obowiązek dbania o interesy zarówno samych zainteresowanych, jak i osób trzecich, których dotyczy czynność notarialna. Oznacza to, że notariusz nie może ingerować w legalne zapisy, ale ma obowiązek zapewnienia świadomości stron. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy postanowienia umowy (choć w pełni legalne) są krzywdzące dla jednej ze stron. W takim przypadku to właśnie notariusz jest jedynym gwarantem bezpieczeństwa i ma obowiązek dokładnego upewnienia się, że zapisy umowy są zrozumiałe, a osoby ją zawierające świadome tego, na jaki krok się decydują.